13 – Yaşlılıkta Yaşam

Bilgilendirme broşürü no. 13

“Yaşlılıkta yaşam– konusu birbirinden farklı yaşam şekilleri ve türleri içerir. En önemli hizmetler arasında yer alanlar şunlardır:

  • Yaşlılar evi
  • Yerleşim hizmeti ya da refakatli yerleşim
  • Ortaklaşa yaşam
  • Ayakta bakım yapılan toplu konutlar
  • Bakımevi

Bu yaşam tipleri, hem bakım yoğunluğu açısından hem de kendi kendine yaşama konusunda birbirinden farklıdır.

Yaşlılar Evi

Yaşlı evleri, sadece yaşlı insanlara yönelik dairelerin bulunduğu, evin konumu, donanımı ve yaşam durumu açısından, az ya da çok, yaşa uygun yaşam şartlarını sunan yerlerdir. Münferit  binaların  içerisindeki  dairelerin  donanımları  çok  farklıdır.  Genelde  ek  servis yoktur. Ancak bazı yaşlı evlerinde, yaşlı bakıcıları tarafından sosyal bakım ve danışmanlık hizmetleri uygulanmaktadır.

Çok farklı donanımlara sahip olmalarına rağmen, çoğu yaşlılar evi ortaklaşa kullanan mekânlara ve asansörlere sahiptir. Dairelerin tekerlekli sandalyede olan biri tarafından kullanması, yalnızca bazı daireler için mümkündür. Yaşlılar evine taşınmanın şartı, yaşam yetki belgesine (WBS) sahip olmaktır. Gelecekti kiracılar ayrıca kendi ev işlerini kendileri idame ettirebiliyor olmalıdırlar.

Yerleşim Hizmeti (Bkz. Bilgilendirme Broşürü No.14)

“Yerleşim Hizmeti– tanımı net ve korumalı bir ifade değildir. Ayrıca yerleşim artı ya da refakatli yerleşim olarak da tanımlanır. Yerleşim hizmeti tesisleri, hem donanımları hem de hizmetleri açısından  farklılık  gösterir.  Tüm  konseptlerde ortak  olduğu  gibi,  bu  yaşam şeklinde de kendi başına, kendine ait bir dairede ilave hizmetler sunulur.

Hizmet şekilleri farklı olmakla beraber, hizmet yelpazesi ev acil çağrı sisteminden kapıcı hizmetlerine, kültürel hizmetlerden yerinde bakım destek noktalarına kadar uzanmaktadır.

Hizmetler tüm konut sakinleri tarafından finanse edilecek temel hizmetler ve ihtiyaca göre kişisel olarak hesaplanan seçmeli hizmetlere bölünürken, kira, temel ve seçmeli hizmet tutarları, gerçek masrafları belirlemektedir. “Yaşlı rezidansları–, yerleşim hizmetinin özel bir şekli  olup,  yüksek  kalite  ile  donatılmış  ve  yüksek  fiyat  kategorisinde yer  alan  konut tesisleridir.

Ortaklaşa Yaşam

“Ortaklaşa yaşam– başlığı altında, ortaklaşa bağlamlar kapsamında yaşamayı teşvik etmek ve yapılandırmak isteyen yaşam projeleri özetlenmektedir. Hem büyüklüğü hem de yaşayanların yapıları açısından farklılık gösterebilir. Bina toplulukları, kooperatifler, jenerasyon-karma yaşam projeleri ya da yaşam toplulukları mevcuttur. Bu yaşam şekli, aslında genelde ikamet edenlerin kendi kendilerine yaratmış oldukları projelerdir.

Ayakta Bakımın Yapıldığı Toplu Konutlar (Bkz. Bilgilendirme Broşürü No. 29 ve 30) Bedensel,  zihinsel  ya  da  ruhsal  sorunlar  yaşayan  insanlara  yönelik  ayakta  bakımın yapıldığı toplu konutlar, ortaklaşa yaşamın özel bir şeklini oluşturur. Bu toplu konutlar bakımevleri için bir alternatif oluşturur. Burada özellikle, ev ortamında artık bakımının sağlanamadığı, yüksek bakım ve destek ihtiyacı olan insanlar, özellikle demans hastası yaşlılar yaşar.

Bakımevi (Bkz. Bilgilendirme Broşürü No.11 ve 12)

Bakımevleri, bakımlarının ev ortamında ya da başka tesislerde yapılması artık mümkün olmayan hastalar için sağlanan yatarak bakım tesisleridir. Bakımevi sakinlerine, bakımevlerinde komple ve tüm gün bakım hizmeti sunulur. Bakımevi odaları tek ya da çok yataklıdır. Kısmen özel ağırlık noktaları vardır, örneğin demans hastası insanların bakımı, ya da komada olan kişiler için. Bakımevine yerleşebilme şartı, sağlık sigortasının tıbbi hizmeti  (MDK)  tarafından  bakıma  muhtaçlığın  ve  yatarak  bakımın  gerekliliğinin kabul edilmesidir.

Diğer Bakım Hizmetinin Verildiği Yaşam Şekilleri

Bakımın yapıldığı münferit yaşam, terapötik toplu konutlar, geçici bakımevleri ile kriz evleri, yaşın kriter olmadığı uygun hedef gruplarına göre tasarlanmıştır. Hedef gruplar, psikolojik rahatsızlığı olanlar, evsizler, engelli insanlar gibi kişi gruplarıdır. Buraya giriş yapmak pek kolay değildir. Bu kişilerin öncelikle psikiyatrdan uygun bir rapor almaları gerekir.