29 – Demans Hastalığı olan (veya olmayan) İnsanlar için Ortak Ev Paylaşımı
Bilgilendirme broşürü no. 29
Ayakta hizmet verilen ortak paylaşımlı evler, bakıma muhtaç kişilerin bakımı, özellikle de demans hastası insanlar için bir alternatif teşkil eder. Ortak paylaşımlı evler, bakım evleri veya yatılı kuruluşlar değildir. Sakinleri, daha çok kendine ait, ortak kullanılan bir dairede beraber yaşamaktadırlar. Bakım ve hizmet, ayakta bakım hizmetleri olarak sağlanır. Bakım kuruluşuna yönelik olarak, hizmetlerin türü ve kapsamı konularında her ev sakininin talep etme ve oy verme hakkı mevcuttur.
Ayakta bakım hizmeti sunulan ortak paylaşımlı evlerin önemli temel özellikleri:
Her bir ev sakini, özel mobilyalarla donatılmış kendine ait bir odaya sahiptir. Bunun yanındagenelde ortak kullanılan bir oturma odası ve bir mutfak ve ayrıca bir veya birden fazla bariyersiz banyo bulunur. Evin kişisel, alışılagelmiş ev eşyaları ile donatılması; aile ve ev sıcaklığında bir ortamın oluşturulmasına yardımcı olmaktadır.
Demans hastası bir başka kişiyle birlikte yaşarken gün boyu refakat ve bakım hizmetleri birbakım kuruluşu tarafından sağlanır ve bu hizmet evde kişinin yaşamı boyunca sürer.
Berlin İkamet Katılım Yasası (WTG), bir ev ortaklığı paylaşımının (WG) önkoşulu olarak evsakinlerinin veya onların aile üyelerinin veya yasal danışmanın ortak ev paylaşımı içindeki durumlarının şekillendirilmesini belirler. Bu, tüm katılımcılar için beraberce öğrenilmesi ve yeniden tekrar tekrar hayatla doldurulması gereken bir şey demektir. Her bir ev sakini veyatemsili yetkili kişi, münferit bir kira kontratı ve bakım kontratı imzalar. Kiralama işlemi, WTG uyarınca sözleşmeli ve bakım ve hizmet veren kişilerden ayrı olarak gerçekleşmelidir.
Bakım basamağı IV üzerinden yardım alan en az bir kişinin yaşadığı her bir ortak ev paylaşımında, kesintisiz olarak (gündüz ve gece) en az bir yardımcının bulunması şarttır. Ev sakinlerinin sayısına ve bakım kapsamına bağlı olarak gece ve gündüz vardiyalarında birden fazla bakıcının bulunması mümkün ve/veya gereklidir.
Aile üyeleri ve yasal hizmetkârlar, ortak ev paylaşımının işlevselliği için önemli bir faktördür. Bu, topluca organize etmeyi, birlikte yaşama konusunda anlaşmayı ve beraberce hareket etmeyi ve uygulamada bulunmayı gerektirir. Aile üyelerinin ve yasal hizmetkârların önemli temel noktaları açıklığa kavuşturduğu (büyük çaplı satın alma işlemleri ve bakım hizmetlerinin değişimi gibi) yazılı bir anlaşma bu noktada oldukça faydalı olabilir.
Günün şekillendirilmesine; ev sakinlerinin alışkanlıkları, ihtiyaçları, sağlık durumu, yetenekleri ve ritmi yön verir. Biyografi çalışmasından istifade edilir.
Ev sakinleri, etkin olarak yemek pişirme veya bulaşık yıkama gibi günlük işlere, grup
çalışmalarına, hareket etkinliklerine, gezilere veya alışverişe dahil edilmelidir. Bu sayede
sosyal, motor ve bilişsel becerilerin kalıcı olması ve teşvik edilmesi sağlanır. Bakım ve
hizmetten sabit bir çalışan takımının sorumlu olması önemlidir. Bakıcıların kalıcı olarak değiştirilmesi, demans hastalığına sahip kişiler üzerinde son derece olumsuz bir etkiyesahiptir ve bu tür bir değişimden kaçınılmalıdır.
Yaşlılıkta evde bağımsız yaşama derneği (Verein für Selbstbestimmtes Wohnen im Alter e. V. (SWA)), Demans Hastaları için Ortak Ev Paylaşımı konusunda kalite kriterlerioluşturmuştur. Ortak paylaşımlı evlerde bakım yapan ve SWA üyesi olan tüm bakım hizmet kuruluşları, bu kriterlere uygun olarak çalışacakları konusunda SWA’ya taahhütte bulunmuştur (şeffaflık girişimi olarak adlandırılır). SWA’ya gönüllü olarak katılmış ortak paylaşımlı ev sakinleri, evde ortaya çıkan anlaşmazlıklarda birliğe başvurabilir, danışmanlık hizmeti isteyebilir veya durumun açıklığa kavuşturulmasını talep edebilir. Detaylı bilgiler:SWA e.V. www.swa-berlin.de veya Tel. 030/61 09 37 71.
Maliyetler ve Finansman
Kira masrafı, ek maliyetler dahil yaklaşık 250 ile 500 € arasındadır, bunun dışında ev geçimi (örn. yemek, çamaşır, ev geçim payı, eve ait ufak alımlar ve onarımlar) için yaklaşık 200 ile 250 € arası bir gider söz konusudur. Kira ve ev geçim tutarını genelde her bir ev sakini kendi karşılar. Hizmet sağlayıcılar ile ilgili tüm masraflar (bakım kuruluşu, ev sahibi) şeffaf ve tamamen açık bir şekilde açıklanır, gösterilir ve düzenli olarak faturalandırılmalıdır.
Berlin’in ortak paylaşımlı evlerinde verilen bakım ve destek hizmeti için bakım derecesine sahip bakıma muhtaç kişilere bakım derecesi 4 itibarıyla bağlayıcı bir günlük tarife fatura edilir. Günlük tarife, hizmet kompleksi 19’da açıklanmıştır. (Daha önce LK 19 ve LK 38).Güncel olarak günlük tarife bedeli 120,10 €’dur. Dolayısıyla aylık bakım maliyeti 3.603 € (30gün) ve/veya 3.723,10 € (31 gün) tutarındadır.
(bkz. Bilgilendirme Broşürü No. 36).
Maliyetlerin ne bakım sigortasının ödenekleriyle ne de birikmiş miktar veya nafaka ilekarşılanamaması durumunda, sosyal güvenlik kurumu, bakıma tamamlayıcı yardım desteği vermektedir. Kurum, yardım ihtiyacının en iyi şekilde nasıl karşılanacağını belirler
Bakım derecesi IV’ün altında olan bakıma muhtaç kişiler için ödenekler konusunda kişiye özel bir anlaşmaya varılır ve genelde hizmet kompleksleri üzerinden faturalandırma yapılır.
Ayrıca hizmet kuruluşları, yatırım maliyetlerini kendi hizmetleri üzerinden faturalandırabilir.Bunlar, verilen hizmetlerin ortalama olarak yüzde 2,5’ini teşkil eder.
Bakım sigortası, maliyetleri karşılamaya yardımcı olur. Aylık hizmet talepleri şunlardır:
| Bakım dereceleri | Ayakta bakım için ayni yardım | Ek bakım ve hafifletici hizmetler Hizmet § 45 b SGB XI | Gerekirse, ev grubu ek ücreti (§ 38 a SGB XI) |
|---|---|---|---|
| Bakım dereceleri 1 | - | 125 € | 214 € |
| Bakım dereceleri 2 | 689 € | 125 € | 214 € |
| Bakım dereceleri 3 | 1.298 € | 125 € | 214 € |
| Bakım dereceleri 4 | 1.612 € | 125 € | 214 € |
| Bakım dereceleri 5 | 1.995 € | 125 € | 214 € |
Ayni ödeneği gerekirse SGB XI Madde 38a uyarınca, 214 € tutarında aylık ev grubu ek ücreti tamamlar. Bu konuda bir bakım destek noktasından danışmanlık hizmeti alabilirsiniz.
Bunun dışında bakıma muhtaç kişiler bakım derecesi 1 itibariyle aylık 125 €’ya kadar olan ve bakım hizmetini sunan veya harici bir sağlayıcı tarafından verilebilen ek bakım ve hafifletici hizmetten faydalanabilirler. (bkz. Bilgilendirme Broşürü 4).
Berlin İkamet Katılım Yasası (WTG) içerisinde yer alan ortak ev paylaşımı hususu dadüzenleyici yasa kapsamına girmektedir. Tüm ortak yaşam alanları, bakım veya refakat konularında eksiklere yönelik şikayetlerin mevcut olması durumunda ev gözetimine tabitutulabilir.
Berlin eyaleti, bakım portalında “Demans hastaları için ortak ev paylaşımı” broşürünü desunmaktadır. Uygulanabilir bir başka yaşam ve refakat biçimi. Broşürler, ayakta bakım hizmeti sunulan ortak ev paylaşımları lehinde veya aleyhinde bir karar almanız konusunda size yardımcı olabilir, ortak paylaşımlı evlerin kurulması ve şekillendirilmesi, alıştırma, günlük hayatın şekillendirilmesi, problemlerle başa çıkma ve yardımcı iletişim ortaklarına daircevaplar sunar.