25 – Yasal Bakım
Bilgilendirme broşürü no. 25
İleri yaştaki insanlar, psikolojik rahatsızlık (yaşa da bağlı) ya da zihinsel, ruhsal veya bedensel engellilik nedeniyle geçici bir süre ya da sürekli olarak özel meselelerle uğraşacak durumda olamayabilirler.
Yasal bir bakım, vesayet mahkemesi (sulh mahkemesinin bir bölümü) tarafından ilgili kişinin iyiliği dikkate alınarak, yardıma ve desteğe ihtiyaç duyduğu yaşam alanları ve görevleri için düzenlenir. Vesayet davası ya ilgilinin kendisi ya da üçüncü şahıslar (örneğin akraba, komşu, bakım hizmeti çalışanları) tarafından açılır. Sulh mahkemesi tarafından bakım sadece gerekli görüldüğü takdirde düzenlenir. Bakım ile ilgili masrafları ya ilgilinin kendisi tarafından ya da durumu uygun değilse adalet fonundan karşılanır. Tedbir yetkisi mevcut ise genellikle bakıma gerek yoktur.
Danışman olarak öncelikle ilgiliye yakın insanlar (ilk etapta aile üyeleri), bakım derneği çalışanları, bakım dairesi ya da gönüllü danışmanlar ve profesyonel danışmanlar tayin edilir. Danışmanlık yardımı belirtilmiş ise, yapılan kontrolün ardından mahkeme tarafından belirtilmiş olan kişi danışman olarak tayin edilir.
Danışmanın görevi, ilgili kişiyi mahkemede ya da mahkeme dışında, mahkeme tarafından bireysel olarak belirlenmiş olan görev alanlarında temsil etmek, ayrıca gerekli kapsam dâhilinde ilgilinin kişisel bakımını sağlamaktır. Danışman hangi görev alanı için görevlendirilmiş olursa olsun, ancak ilgili kişinin hastalığa bağlı olarak görevleri üstlenmeye durumu olmadığı takdirde faal olmaya başlayabilir. Bu sırada bakımını yaptığı kişinin isteklerini dikkate almalı ve hem ara hem de yıllık raporlar vererek mahkemenin denetimi altında bulunmalıdır. Danışmanın görevi özel yardımda bulunmak, örneğin evi temizlemek, alışveriş yapmak vs. değildir.
Alman Medeni Kanunu (BGB) tipik görev alanlarını belirtmediğinden, ilgili kişinin ihtiyaçlarına tam olarak cevap veren görev alanlarını bulma ve tanımlama görevini hâkime bırakmaktadır.
Olası Görev Alanları
Mal Varlığı Meseleleri
- Yaşam şeklinin güvenlik altına alınmasına yönelik malvarlığı yönetimi
- Taleplerin geçerli hale getirilmesi (örneğin ilaçlar için katkı payı muafiyeti, konut
yardımı başvurusu)
- Olası borçların düzenlenmesi
İkamet Meseleleri
Bu görev alanı ikametle ilgili tüm düzenlemeleri kapsamaktadır, örneğin:
- Özgürlüğü kısıtlayıcı önlemler ve yerleştirme benzeri önlemler
- Başka bir yaşam şekline taşınma (örneğin yatarak bakım yapılan tesisler)
Sağlık Meseleleri ve İyileştirici Tedaviler
Bu görev alanı genellikle yatarak ya da ayakta gerçekleştirilecek tıbbi önlemlerin kararlaştırılmasını kapsamaktadır, örneğin:
- Muayene, ameliyat ve iyileştirici önlemler için onay
- Hastane yatışlarının düzenlenmesi
- İlaç verilmesinin onaylanması
Konut Meseleleri
Konut meselesi daha temel yasada özellikle korunan bir terim olduğundan, vesayet mahkemesi tarafından genellikle nadiren görev alanı olarak belirtilir, örneğin:
- Konutun feshedilmesi
- Kira ödemeleri
- Konut yardımı talepleri
Burada maddi düzenlemeler rol oynadığından, bu meseleler çoğunlukla malvarlığı velayeti görev alanı tarafından genişletilmektedir.
Posta ve Telekomünikasyon Meseleleri
Bu tür meseleler de temel yasa tarafından özel olarak korunan hukuki değerler olduklarından, nadiren görev alanı olarak tanımlanır. Danışman telekomünikasyon trafiği konusunda kararlar verebilir, postalarını alabilir, açabilir ve duruma göre ilgiliye teslim edebilir veya etmez.
Resmi Makamlar, Klinik ve Bakımevi Yönetimi Karşısında Temsil
Bu görev alanı hâlihazırda ikamet, malvarlığı ve sağlık meselelerine dâhildir. Buna rağmen yasal temsiller de olası boşlukları engellemek adına bir kez daha ön plana çıkarılır. Bakımevlerinde böyle bir temsil çok önemli olup, ilgili kişinin davalarının bakımevi yönetimine iletilmesini sağlar.
Belirtilmiş olan görev alanlarının yanı sıra, sulh mahkemeleri tarafından ek olarak onaylatılması gereken hukuki işlemler mevcuttur. Bunlar kredi başvurusu, veraset ihtilafları, banka hesaplarının kapatılması, özgürlüğü elden alan ya da kısıtlayan ikamet, konut feshidir.