33 – Bakım ve mesleğin birlikte yürütülebilmesine ilişkin kanun
Bilgilendirme broşürü no. 33
Yakın akrabalar belirli bir süre boyunca bakıma muhtaç olan kişiyle ilgilenmek istediklerinde işten izin alma imkanına sahiptirler. Bakım ve mesleğin birlikte daha iyiyürütülebilmesine ilişkin kanun uyarınca işveren tarafından izin verilmesi konusunda yasal bir hak söz konusudur. Bu hak, çalışanların bakıma muhtaç yakınlarına evde bakım verme olanağı sağlamaktadır.
Kanun uyarınca yakın akraba kavramı, anne-baba, eşin anne-babası, üvey anne-baba,büyükanne ve büyükbaba, eşler, evlilik veya hayat ortaklığı benzeri bir birliktelikte hayat arkadaşı, kardeşler, çocuklar, gelin ve damatlar, torunlar, evlatlıklar ve bakımını üstlendiğiniz çocuklar ve eşlerin kardeşlerini kapsar.
Çalışmanın kısa süreli engellenmesi
Aile içinde akut bir bakım durumu söz konusu olduğunda hemen harekete geçilmelidir. Duruma göre akrabaların kısa süre içerisinde bakım sağlayacak kişinin ve bakım olanaklarının organize edilmesi ve güvence altına alınması gerekir. Çalışanlar artık bu amaçla 10 gün işten uzak kalabilirler ve bu süreyi bu amaçla kullanabilirler. Çalışan bu kısa süreli bakım zamanını kullanma kararı verdiğinde işverenin en kısa sürede bilgilendirilmesi gerekir. Çalışan, işverenin talep etmesi durumunda yakın akrabasının bakıma muhtaç olduğuna ilişkin kanıt sunmalıdır. Bunu örneğin bir hekim raporuylayapabilir.
İşten uzak kalınan bu on günlük süre için bir ücret ikamesi ödemesi yapılır.
Bakım destek ücreti olarak net gelir kaybının %90’ı ödenir ve bu tutar bakım sigortası tarafından karşılanır.
6 aya kadar birkaç aylık bakım zamanı
Eğer akrabaları bakıma muhtaç bir kişiye uzunca bir süre evde bakmak veya onunla ilgilenmek istediklerinde 6 aya kadar bakım zamanından faydalanabilirler. Çalışanlar busüre için işverenlerinden tamamen veya kısmi olarak izin alabilirler. Bunu işverenlerine ve aynı zamanda bakıma muhtaç olan akrabalarının bakım kasasına önceden yazılı olarak bildirmek zorundadırlar. Birkaç aylık bakım süresi başlamadan en geç 10 günönce işverenin yazılı olarak bilgilendirilmeleri gerekir ve bu iznin hakkının hangi zaman aralığında ve hangi kapsamda kullanılacağı bildirilmelidir. Aynı şekilde çalışanların işverenlerine yakın akrabalarının bakıma ihtiyaç duyduğunu kanıtlamak ve izinalmalarının gerekli olduğunu belgelemek durumundadır.
Eğer çalışanlar sadece kısmi izin hakkından faydalanmak istiyorlarsa işverenin ve çalışanın çalışma saatlerinin ne kadar azaltılacağı ve çalışma saatlerinin ne şekilde dağıtılacağına ilişkin yazılı bir mutabakata varmaları gerekmektedir. Eğer işletme kaynaklı acil bir durum buna engel değilse işverenin bu kapsamda çalışanın isteklerine uygun davranması gerekir. 15–™ten fazla çalışanı olan işverenlere karşı bu yasal hakgeçerlidir.
Çalışanlar 4 hafta ile 6 ay arasında bir genel bir ara veriyorlarsa artık işveren üzerinden sağlık sigortasına sahip değillerdir. Bu durumda aile bireylerinin biri üzerinden sigortalı olma imkanı söz konusudur (aile sigortası). Diğer bir olasılık ise ilgili sağlık sigortasında gönüllü olarak sigortalı olmaktır. Bakımı üstlenen kişiler bu sigorta bedellerini kendileri ödemesi gerekir. Ödemelerin tutarı verilen aranın süresine bağlıdır. Bakımı üstlenen kişiler aynı zamanda bakımı yapılan kişinin bakım sigortasında bir “sosyal sigorta hizmetiek ödemesi başvurusunda– bulunur. Bakımı üstlenen kişiler için bakımı yapılan kişinin bakım sigortası üzerinden bir kaza sigortası mevcuttur.
2 yıla kadar çalışma süresinin azaltılması
Çalışanlar iki yıla kadar çalışma sürelerini azaltma olanağına sahiptirler. Bunun için gerekli olan haftalık 15 saatlik çalışma süresi yıl içerisinde ortalama olarak sağlanmak zorundadır. Bu çalışma süresinin dağılımı çalışanın ve bakımı yapılan akrabanın ihtiyaçlarına göre düzenlenebilir Yaşı küçük olan yakın akrabaların bakımı hem ev ortamında hem de bir kurumda gerçekleştirilebilir 25–™ten fazla çalışanı olan işverenlere karşı bu yasal hak geçerlidir. Bu durumda işverene bildirme mühleti 8 haftadır. İzin talebinde bulunulduğu tarihten – ancak en fazla belirtilen tarihten 12 hafta öncesi itibariyle – izin süresinin bitimine kadar işten çıkarılmaya karşı koruma söz konusudur. İlgili bildirim mühletleri ve şirket büyüklüğüne göre farklı gereklilikler genel olarak dikkate alınmalıdır.
Yakın bir akrabanın bakımını üstlenmek için altı ay veya tümden veya kısmen işten ayrılma veya çalışma süresini uzunca bir süre azaltma hakkını kullanan kişinin yasal olarak faizsiz kredi çekme hakkı vardır. Bu durumda olan kişilerin bakım süresi boyunca geçimlerini sağlamalarının kolaylaştırılması amaçlanmıştır. Detaylı bilgiler Federal Aile Bakanlığı’nın bakım hattına bağlı telefon numarasından edinilebilir: 030 20179131.İnternet’te Federal Aile ve Toplumsal Görevler Dairesi’nin aile bakım süresi hesaplayıcısıüzerinden alabileceğiniz azami kredi tutarını öğrenebilirsiniz:
http://www.bafza.de/aufgaben/alter-und-pflege/familienpflegezeit/familienpflegezeit- rechner.html